I manastiri u dužničkom ropstvu
Dok se iz neimenovanih izvora vrha SPC javnost zamajava pričama koliko koja eparhija duguje centralnoj crkvenoj kasi, te navodnim episkopskim friziranjem finansijskih izveštaja Svetom arhijerejskom saboru, koji je u toku, da bi što manje novca uplatili od obaveznog razreza za Patrijaršiju SPC, kriju se podaci o zaduženosti srpskih episkopija po bankama. Zbog toga preti opasnost da pojedine eparhije, parohije i manastiri, kako u Srbiji i bivšim jugoslovenskim republikama tako i u inostranstvu, upadnu u dužničko ropstvo jer nisu u mogućnosti da na vreme otplaćuju velike zajmove, kaže za "Vesti" verski analitičar Draško Đenović.
- Ružno je to što većina vladika izbegava ili kasni u plaćanju patrijaršijskog razreza od tri odsto i što ima i onih koji ucenjuju rečima da će uplatiti kad i ostali dužnici izmire svoje obaveze, ali daleko je veće pitanje eparhijskih dugovanja bankama. Zbog takvog i sličnog lošeg poslovanja, neki episkopi su već smenjeni, pojedine Sabor premešta u druge episkopije, a njihovim naslednicima ostaju prazne kase i obaveza da vraćaju zajmove. O tome tek ponešto procuri u javnost, kao što je prošle godine bio slučaj u Eparhiji kanadskoj čije su parohije u ukupnom zbiru bankama dužne više od 10 miliona dolara. Patrijarh, koji je tad preuzeo da privremeno upravlja ovom episkopijom, posle smene vladike Georgija Đokića, bio je zapanjen iako su žiranti civili, članovi crkvene uprave i oni svojom ličnom imovinom garantuju otplatu kredita - podseća Đenović.
Atanasiju ostavio praznu kasu
- Pitanje je takođe šta će u amanet ostati nasledniku vladike Hrizostoma Jevića na episkopskoj katedri u Bijeljini, ukoliko on postane mitropolit dabrobosanski. Jer, episkop bihaćko-petrovački Atanasije Rakita žalio se na svog prethodnika Jevića da mu je ostavio i velike dugove i praznu eparhijsku kasu. O tome je Rakita svojevremeno obavestio više crkvene vlasti, a braću arhijereje molio da mu finansijski pomognu.
Najveći problem su, napominje on, višemilionski dugovi onih srpskih episkopija koje su radi kredita stavljale pod hipoteku crkvenu imovinu.
- Pojedini parosi ili igumani uz saglasnost nadležnog vladike, čak i sami ti episkopi, stavljali su pod hipoteku crkvene nepokretnosti, u nameri da unaprede materijalno stanje crkve. Neke od njih je sustigla loša procena i opšta ekonomska kriza, poput vladike zahumsko-hercegovačkog Grigorija Durića - priča Đenović.
Pročitajte još:
* Vladikama džip draži od magarca
* Vladika se žalio patrijarhu: Saradnici me ogovaraju na internetu
* Vladike merkaju nove eparhije
Episkop Grigorije je, smatra sagovornik Vesti, "nakon građanskog rata u Bosni i Hercegovini, mnogo hteo i mnogo započeo u želji da obnovi crkvene objekte, a pre svega da uveća živu crkvu i vrati izbegli narod".
Razrešen episkop Jovan
Informativna služba SPC saopštila je da je Sveti arhijerejski sabor na svom jučerašnjem zasedanju "usvojio molbu episkopa niškog Jovana (Purića) i razrešio ga dužnosti daljeg upravljanja Eparhijom niškom, kao i dužnosti eparhijskog arhijereja".
"Ovim se dosadašnji episkop niški g. Jovan stavlja na raspolaganje Svetom arhijerejskom saboru. Za administratora (privremenog upravitelja) upražnjene Eparhije niške izabran je episkop raško-prizrenski Teodosije (Šibalić)", navodi se u saopštenju.
Šibalića je, da podsetimo, Sinod prošle jeseni postavio za administratora, a Sabor sad i potvrdio.
- Otvarao je narodne kuhinje za sirotinju, svesrdno podržavao povećanje nataliteta i pomagao višedetne porodice, mlade ljude uvodio u preduzetništvo, talentovane školarce i ratnu siročad stipendirao, poljoprivrednicima pomagao da unaprede proizvodnju, slao znatnu pomoć Srbima na Kosovu i Metohiji... Istovremeno je obnavljao porušene ili devastirane svetinje - podseća Đenović
Pošto sve to mnogo košta, dodaje on, "vladika je paralelno nastojao da obezbedi novac ulaganjem u različite poslove, a velikog biznisa nema bez velikog kredita".
Vladika Irinej ide u Kanadu?
Nije isključeno da se sa besparicom suoči i novi stalni episkop u Kanadi, za čiji tron nezvanično ima više kandidata. Kao favoriti slove vladika iz Australije Irinej Dobrijević i istočnoamerički Mitrofan Kodić koji se, inače, uz vladiku Hrizostoma Jevića, pominje još i kao kandidat za mitropolita u Sarajevu.- Kao što se odranije može videti na internetu, njegova eparhija je zadužena oko tri miliona evra, zbog kredita je pod hipoteku stavljao crkvene nepokretnosti. Otuda društvenim mrežama kruži zajedljiva pošalica kako preti opasnost da će se pravoslavni Hercegovci uskoro Bogu moliti, venčavati i krštavati u svetoj Investment banci, a neki zlobnici su ga nazvali "episkop bankarsko-hipotekarni". Zato ne bi bilo iznenađenje da Grigorije posle ovog Sabora promeni eparhiju. Pominje se uveliko da je kandidat za Ameriku, a da je odbio Kanadu, kao i to da je Grigorijev prijatelj Milorad Dodik pre neki dan lobirao kod patrijarha da Durić postane mitropolit dabrobosanski - kaže Đenović.
Dug spisak dužnika
- Upućeni u finansijsko poslovanje srpskih crkvenih opština u Kanadi ranije su obelodanili, a to se može naći i na internetu, spisak da u Vaterlou crkva Svetog Đorđa ima dug od pet i po miliona dolara, da je crkva Sabora srpskih svetitelja dužna oko dva miliona, dok su u Kičineru crkva Svete Trojice i nova bogomolja u Kalgariju pojedinačno opterećene sa oko pola miliona dolara zajma. Crkva koja se gradi u Otavi već ima oko četiri miliona duga, crkva Svetog arhangela Mihaila u Vankuveru dužna je tri miliona dolara. Parohija u Ričmond Hilu u kojoj je paroh prota Vasilije Tomić, inače trenutni patrijarhov zamenik u Kanadi, ima blizu milion dolara duga, a crkvu još nisu ni počeli graditi - nabraja Draško Đenović.
