Dosijei kriju ubice u srpskoj dijaspori
Tajne službe pratile su veliki broj pripadnika srpske emigracije, a osim građana Srbije, komunističkih neistomišljenika streljanih širom zemlje tokom i posle Drugog svetskog rata, likvidirani su i pripadnici ravnogorskog pokreta ili nekih političkih organizacija u inostranstvu, obrazlaže za "Vesti" Aleksandar Nedić iz Srpskog liberalnog kluba zahtev srpskim vlastima za otvaranje dosijea tajnih službi, za koji je pomoć potražio od ambasada SAD, Rusije i najmoćnijih zemalja EU.
To je, ističe Nedić, i uslov na putu Srbije ka Evropskoj uniji.
- Mi od 1995. tražimo otvaranje arhiva, ali do danas ništa nije urađeno i nepoznanica su oni koji su streljali naše građane civile i još važnije, nalogodavci tih i likvidacija u emigraciji - pojašnjava Nedić.
Najviše interesovanja za otkopavanje grobnica tokom i posle Drugog svetskog rata pokazala je Nemačka koja želi da sazna i istinu o stradalim vojvođanskim Nemcima.
Procene su, objašnjava naš sagovornik, da je posle Drugog svetskog rata pobijeno oko 100.000 građana Jugoslavije "od Vardara do Triglava", ali se zbog nedodirljivih dosijea, ne zna tačan broj stradalnika.
- Recimo, samo u Beogradu bilo je 5.000 do 7.000 streljanih od oktobra 1944. do maja 1945. kada je pod pritiskom Moše Pijade, Tito naredio da sa time prestanu - otkriva Nedić.
Otvaranje dosijea podržava Aleksandar Stojanović, naučni istraživač Instituta za noviju istoriju, ukazujući da je to jedini način da se ne spekuliše sa brojem žrtava komunističkog sistema, već da bude utvrđen njihov tačan broj.
- Sve cifre o stradanju su nepotpune, pa ne ulazeći u političke motive, moram da kažem da je otvaranje arhiva važno zbog toga, ali i sa aspekta demokratizacije zemlje i od značaja za istoričare istraživače - kaže ovaj istoričar.
Priznaje da nije optimista, jer je prošlo 17 godina od demokratskih promena u Srbiji i više od četvrt veka kako je pao komunizam, a da još uvek po ovom pitanju ništa nije urađeno. Iz EU je svakoj vlasti u Srbiji posle 2000. godine ukazivano da mora da otvori dosijee, pronađe tajne grobnice i istraži sve zločine.
