Preti li pravoslavlju raskol (5): Priznavanje Pavelićeve crkve?!
Kada se jednom pusti duh iz boce teško ga je vratiti nazad, pa je sasvim razumljivo što se u Beogradu plaše da bi samovolju vaseljenskog patrijarha o dodeljivanju autokefalnosti Kijevskoj patrijaršiji mogli da iskoriste u Crnoj Gori i Makedoniji, pa čak i u Hrvatskoj, gde nikada nisu ni prestali pokušaji formiranje tzv. Hrvatske pravoslavne crkve, po uzoru na onu u vreme nacističke NDH i Anta Pavelića.
Posle raspada SFRJ, vlasti u novonastalim državama, od početka su imale potrebu za svojom crkvom, smatrajući da će tako zaokružiti državnost, ali i istovremeno razvlastiti SPC koja sa svojim hramovima vekovima potvrđuje postojanje Srba na tim prostorima.
Za sada ni Crnoj Gori, ni Makedoniji u toj nameri ne pomažu radikalne mere kao što je oduzimanje imovine, zabrana služenja ili zatvaranje arhijereja SPC. Makedonsku pravoslavnu crkvu, nastalu odvajanjem od SPC pre 50 godina, i Crnogorsku pravoslavnu crkvu raščinjenog Miraša Dedeića, druge pravoslavne crkve ne primaju u kanonsko jedinstvo.
U nameri vaseljenskog patrijarha da davanjem autokefalnosti ukrajinskoj crkvi bez saglasnosti Ruske pravoslavne crkve - u ovim državama vide kao svoju novu šansu - kako konačno da zaobiđu SPC kao "majku-crkvu".
Njihova šansa je istovremeno velika opasnost za SPC.
Vladika bački Irinej konstatuje da ako u Ukrajini nekanonske religiozne strukture dobiju autokefalnost onda "isto može da se dogodi ne samo u Makedoniji, nego i u Crnoj Gori, Abhaziji i gde god naručioci i izvršioci zamisle".
Preti li pravoslavlju raskol:
- Isto može da se desi čak i u Grčkoj - upozorava srpski vladika.
Dr Zoran Čvorović sa Pravnog fakulteta u Kragujevcu, kaže da nema sumnje da postoji paralela između Crne Gore i Ukrajine.
- Kao što crnogorske vlasti teže da naprave novi crnogorski identitet koji je antisrpski, a njega nema bez autokefalne crnogorske crkve, tako i ukrajinske vlasti pokušavaju da naprave novi ukrajinski identitet kao ruski, a ni njega nema bez autokefalne proukrajinske crkve.
Kijevske vlasti će se svim sredstvima truditi da izdejstvuju tu autokefalnost i da na terenu pruže zaštitu raskolnicima i podršku onima koji otimaju imovinu i hramove Moskovske patrijaršije - kaže Čvorović.
Dedeića ni Vartolomej neće
Aleksandar Raković primećuje da za vaseljenskog patrijarha pitanje Makedonske crkve nije lako rešivo, jer se tiče i Grka.
- Grčke crkve su sve odreda protiv toga da Makedonska crkva postane autokefalna i neće prihvatiti ni varijantu da se zove Skopska crkva. Vaseljenski patrijarh to zna, jer bi ušao u nesuglasice sa drugim grčkim arhiepiskopima i mitropolitima. Kada je reč o pitanju Crnogorca Miraša Dedeića, njega je raščinio upravo Vartolomej, jer je Dedeić bio klirik Vaseljenske patrijaršije - objašnjava Raković.
