Na današnji dan rođen je Herman Melvil, američki romanopisac, pripovedač i pesnik; napoznatiji po delu Mobi Dik.
Herman Melvil rođen je 1. avgusta 1819. godine, kao treće od osmoro dece u porodici holanskog porekla, od oca Alana Melvil (1782–1832) i majke Marije Melvil (1791–1872).
Zbog rane očeve smrti napušta redovno školovanje i nakon nekoliko neuspelih pokušaja zapošljava se 1839. kao brodski mali na trgovačkome brodu.
Melvilova rana literatura, koju je iskoristio kao autodidakt, uključuje Šekspira, Autorizovanu Bibliju (verzija kralja Džejmsa) i sedamnaestovekovne misaone autore, kao što su Sir Tomas Brovni i Robert Burton.
1841. postao je član posade kitolovaca, ali ga je napustio pre isteka ugovora i zajedno sa drugim članom posade doživeo niz avanturističkih događaja na jednom od Markiskih ostrva. To mu je poslužilo kao predložak za književni debi sa putopisno-antropološkom temom “Taipi” iz 1846. godine u kojem je dao spoj prikaza egzotičnih običaja polinezijske zajednice i polu-autobiografskih avantura.
“Omoo” (1847) tematski je nastavak Taipija, sa naglaskom na uništavanje autohtone polinezijske zajednice zapadnim tehnološkim i ideološkim osvajanjem.
Ostala dela uključuju “Mardi” (1849), avanturističku romansu i “Belu jaknu” (1850), realistični prikaz života američke fregate. Ali sva ova dela danas se retko čitaju i uglavnom privlače izučavaoce njegovog života i dela.
Pravi Melvil, autor dela mitske moći koja se pojavljuje u “romansi”, ili vizionarskog spoja romana i anatomije (ekscentrični prozni žanr njegovan u engleskoj literaturi 17. veka), “Mobi “Dik ili beli kit” ugledaće svetlog dana 1851. godine.
Ovo delo, posvećeno Natanelu Havtorneu, američkom književniku, autoru romana i pripovijetki s elementima alegorijskog i simboličnog, obuhvata nekoliko nivoa: realističko-narativni i tehnički-opisni, simbolički i mitski. Jednostavno rečeno, moglo bi se reći da je zaplet romana lov na belog kita Mobi Dika, a glavni ljudski protagonist kapetan Ahab, dok je scena postavljena tako da lov, sukob i propast uključuju ceo svemir – ispričano kroz usta jedinog preživelog člana posade, Ismaila.
Kasnija kritika ustanovila je da je Melvil, uprkos svim razlikama u duhovnom okruženju, jedini romanopisac iz devetnaestog veka, s Dostojevskim, čija je duhovna dimenzija bila dominantna i čiji je središnji opus bio otelotvorenje poetske metafizike sa središnjim temama večnosti Zla i smislenosti univerzuma gledanog u kategorijama postojanja.
Ali dok je ruski autor tvorac uzbudljivih likova koji unose veličinu života i to u pogledu na hrišćanski mit, Melvil postiže snažne dramatično-poetske slike izuzetno bogatog arhaičnog jezika, ali bez psihološke obrade (koja ga nije zanimala) ili nijanse u razvoju međuljudskih odnosa.
Tema “Mobi Dika” je sukob dobra i zla, ili dva nepomirljiva zla (Ahab i Mobi Dik), ali intenzitet ove “romantike” i njen uticaj proizlaze najviše iz poetskog zamaha i filozofije visoke retorike integrisane u delo sličnije drevnim pesmama nego romanima bilo kojeg perioda. Isto tako, piščev pogled na svet podeljen je između kalvinističkog protestantizma, manihejsko-gnostičkih i ateističkih uticaja, kao i u kasnijim delima. Sam roman smatra se najboljim u kanonu američke književnosti XIX. veka.
