Neimari Istoka i Zapada
Srpska arhitektura srednjeg veka nije bila puko precrtavanje vizantijskog stila gradnje, nego originalna mešavina stilova i uticaja. Glavni razlog za pozajmljivanje najboljih tuđih elemenata i ugrađivanje u sopstvena rešenja leži u položaju srpskih zemalja.
Balkan se u srednjem veku, kao i danas, nalazio na raskršću puteva i interesa Istoka i Zapada. Ali, Vizantija ili Istočno rimsko carstvo davala je srpskoj arhitekturi najsnažniju crtu.
Spomenici, svetovni, a naročito verski, građeni u doba osnivača srpske države Stefana Nemanje i njegovih prvih naslednika od 12. veka, pripadaju raškoj graditeljskoj školi. Nastali su pod istovremenim uticajem Vizantije i romanske arhitekture sa Zapada.
Oblik crkava, sa jednim brodom, glavnom prostorijom, i kubetom na kockastom postolju tekovina su Istoka, dok su fasade ukrašene u romanskom stilu. Vrata i prozori ukrašeni su ornamentima isklesanim u belom mermeru u dubokom reljefu, sa jasno naznačenima figurama. U kameno lišće i cveće upletene su figure životinja, ptica i ljudi.
Iako su ovi ukrasi romanskog porekla, ima i onih koji po kompoziciji i majstorstvu izrade prevazilaze ovu arhitekturu, i to se dobro vidi na manastiru Studenica. Unutrašnjost crkava bogato je ukrašena freskama koje su građene prema vizantijskim tradicijama, s velikim figurama postavljenim u jednom planu, s plavom pozadinom.
Od velikog broja spomenika raške epohe osim Studenice su najznačajniji još i manastiri Žiča, Mileševa, Morača, Sopoćani i Dečani. Najvećim i najlepšim spomenikom raške škole smatra se manastir Dečani kod Peći, zadužbina kralja Stefana Dečanskog i cara Dušana iz prve polovine 14. veka.
Građena je kao kombinacija zapadnjačke višebrodne građevine i domaće jednobrodne, s kubetom. Četiri portala i 33 prozora bogato su skulpturama ukrašeni u romanskom stilu, s elementima gotike.
