Grupa Albanaca nasilno je 28. novembra, na Dan zastave, nacionalni praznik Albanije, upala u Crkva Svetog Mihaila u selu Rakinica kod Podujevu, koja je u registru spomenika kulture Srbije.
Poznata je i kao Lazareva crkva, jer se veruje da je u njoj, nakon Kosovskog boja, prenoćilo telo kneza Lazara. Albanski portali su preneli da je crkva “prešla u nadležnost Albanske nacionalne pravoslavne crkve Sveti Kozmaj” iz Elbasana i da će se ubuduće zvati Fan Noli.
– Ovaj istorijski datum treba pamtiti mnogo vekova, jer je u opštini Podujevo osnovana Albanska nacionalna crkva Fan Noli – navodi se u tekstu uz fotografije na kojima su čelnici te opštine sa zastavama Albanije i sveštenikom u sredini.
Otimanje baštine
U oštrom reagovanju Eparhija raško-prizrenska ističe da je reč o grubom nasrtaju na imovinu SPC. Ovo krivično delo je, kažu, još jedno u nizu koje za cilj ima otimanje duhovne i kulturne baštine SPC, odnosno “albanizaciju” ili “kosovarizaciju”.
– Na proces kulturne aproprijacije naše baštine ukazujemo godinama. Najnoviji slučaj je to potvrdio, ovoga puta na nesporan i krajnje zabrinjavajuć način. Ovakvi i slični akti ukazuju na hitnu potrebu zaštite naše kulturne i duhovne baštine, pre svega od pojedinaca i organizacija povezanih sa kosovskim institucijama ili sa pojedincima koji deluju uz veću ili manju podršku tih institucija – kažu u eparhiji.
Podsećaju da je Rakinica nekada bila srpsko selo, ali su se poslednje srpske porodice iselile posle srpsko-turskog rata 1878. godine.
– U selu je očuvana stara crkva posvećena Sv. arhanđelu Mihailu letnjem. Albanci iz sela je zovu “Kiša Lazarit”, odnosno Lazareva crkva jer je, po predanju, nakon Kosovskog boja u njoj zanoćilo telo kneza Lazara kada je prenošeno iz Prištine u manastir Ravanicu – navode oni.
Akt agresije
U eparhiji kažu da je, prema arhitektonskim i stilskim odlikama, crkva građena u 14. ili 15. veku, obnavljana u 16. veku, drugi put 1936, kao i da su u tom selu i ostaci starog srpskog groblja.
Dr Jasmina S. Ćirić, istoričar umetnosti i profesor Univerziteta u Kragujevcu, ekspert za srpsku srednjovekovnu baštinu, kaže za “Vesti” da ovaj događaj ne predstavlja samo krivično delo, već i akt agresije.
– To je akt agresije koji ugrožava duhovni i istorijski identitet SPC. Svaki napad na duhovno nasleđe jednog naroda ugrožava mir i bilo kakav pokušaj tolerancije u regionu, što zahteva odgovorne reakcije i prevenciju na svim nivoima. Tendenciozna izmena identitetskih karakteristika i pokušaji promene istorijskog nasleđa na KiM upućuju na neophodnost zaštite ključnih mesta vezanih za razvoj kulta kneza Lazara i Kosovski zavet. Ovakve aktivnosti i upadi u hram SPC su deo šireg albanskog obrasca asimilacije i otimanja kulturnog nasleđa – ističe Ćirićeva.
Lažni sveštenik
Komentarišući sveštenika na fotografijama, Eparhija raško-prizrenska ističe da je reč o samoproklamovanom, lažnom svešteniku Nikoli Džufku koji živi u Elbasanu, Albanija, i na koga je ranije već upozoravala Mitropolija elbanaska Pravoslavne ckrve Albanije.
PCA je ranije navela da je reč o pseudosvešteniku koji je podrum svoje kuće pretvorio u “paleohrišćansku katakombnu crkvu”.
Sam Džufko je objavio više fotografija na kojima – u “svešteničkoj odori” pozira ogrnut zastavom “velike Albanije”, automatskom puškom ili sa kapom sa oznakom OVK.
Svojataju našu istoriju
Jasmina Ćirić navodi da je mnoštvo primera u kojima Albanci svojataju srpsku istoriju.
– Stranice portala Explore Kosova u kontinuitetu sprovode izmenu identiteta manastira Gračanica, koji opisuju kao katoličku katedralu, Bogorodicu Ljevišku iz Prizrena kao katoličku crkvu Svete Petke.
U turističkom vodiču na italijanskom piše da je Gračanica sagrađena na ostacima dardanske crkve… Podsetiću da je Kurti poklonio papi Francisku knjigu u kojoj je freska carice Jelene predstavljena kao freska majke Skenderbega. Slično je u Albaniji. Manastir Mateič je bio štab OVK, a freske su oštećene grafitima. I danas se priča da su to crkve Dardanaca, koji su po njihovom narativu izgradili i Novo Brdo i niz hramova na KiM – priča ova profesorka.
Perfidna strategija
Kancelarija za KiM smatra da je ovo novi udar na SPC i Eparhiju raško-prizrensku, sa ciljem zatiranja i prisvajanja pravoslavnog verskog nasleđa na KiM. Ističu da i Priština pokušava da, različitim perfidnim i opasnim strategijama, preuzme hramove i manastire SPC i proglasi za deo tzv. kosovskog nasleđa.
– Naposletku pribegavaju brutalnim upadima na posed svetinja SPC. Taj nasilni i planski akt nije mogao da bude izveden bez znanja i podrške Prištine, na čelu sa Aljbinom Kurtijem, koji delovanje zasniva na obračunu sa svim srpskim na KiM – navodi se u saopštenju.
