Prošle su tačno 73 godine od kada je u rano jutro 6. aprila 1941, bombardovanjem Beograda, Hitlerova Nemačka napala Kraljevinu Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu i u operaciji "Strašni sud" na njen glavni grad bacila preko 1.500 tona bombi!
Odluku da se Beograd razori doneo je lično Adolf Hitler 27. marta, razjaren vestima o demonstracijama u Beogradu protiv potpisivanja Trojnog pakta. Izvršenje zadatka povereno je 4. vazdušnoj floti pod komandom general-pukovnika Aleksandra Lera. Operacija uništenja Beograda nosila je naziv "Strašni sud".
U 06.30 otpočelo je bombardovanje Beograda, koje je nastavljeno u toku dana. Prvi napad na Beograd izvela su 234 nemačka bombardera uz pratnju 120 lovaca. Njima su se suprotstavila 43 lovca Šestog lovačkog puka JKRV, kao i 40 protivavionskih topova i 36 protivavionskih mitraljeza kalibra 15 milimetara.
– Vazdušni napad na Beograd imao je isključivo političko-teroristički karakter i nije imao ništa zajedničko sa ratom. To bombardovanje bilo je stvar Hitlerove sujete, njegove lične osvete – rekao je na suđenju posle rata nemački feldmaršal Evald fon Klajst.
Tačan broj žrtava bombardovanja Beograda nije tačno utvrđen. Britanski predsednik vlade Vinston Čerčil je 12. aprila na Radio Londonu izjavio da je broj žrtava bio oko 17.000. Vlasti u Beogradu su najpre saopštile da je poginulo oko 2.500 građana, a prema nemačkim izvorima broj poginulih bio je oko 1.700.
|
Uništena kulturna baština U aprilskom i kasnijim bombardovanjima Beograda tokom Drugog svetskog rata, uništeno je oko polovine stambenog fonda, preko 700 zgrada, a oštećeno je oko 9.000 stambenih objekata, gotovo sva infrastruktura i brojni kulturni objekti, među kojima i nacionalna biblioteka. Zgrada Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu uništena je, takođe, tog 6. aprila 1941. u požaru, pri čemu je izgoreo čitav bibliotečki fond od preko 300.000 knjiga, među kojima su se nalazili i brojni retki i dragoceno primerci, autografi, dokumenti. Saveznička razaranja Beograd je u Drugom svetskom ratu bombardovan i od saveznika i najintenzivnije je bilo savezničko bombardovanje 16. i 17. aprila 1944. godine. Prvog dana savezničkog bombardovanja, na pravoslavni Uskrs, bačeno je na Beograd više od 1.500 tona bombi, navodno radi uništenja vojnih i privrednih objekata i zgrada u kojima su smešteni Nemci. Evidentirano je da je tokom vazdušnih napada poginulo 1.160 Srba, civila, i 18 Nemaca, ali tačan broj nikada nije utvrđen, dok je u bombardovanju ranjeno 1.400 stanovnika prestonice. |
