Mali, Burkina Faso i Niger pokrenuli su zajedničku vojnu silu kako bi se suprotstavili islamističkim pobunama u Sahelu, što dodatno naglašava rastuće bezbednosne i političke tenzije u Zapadnoj Africi dok Nigerija nastoji da afirmiše svoju ulogu regionalnog stabilizatora.
Jedinstvena sila Alijanse država Sahela (FU‑AES) od 5.000 vojnika zvanično je pokrenuta u subotu na vazduhoplovnoj bazi u Bamaku, a ceremoniji je prisustvovao vođa malijske hunte, general Asimi Goita.
Ova sila okuplja trupe iz sve tri zemlje kako bi provodila koordinisane operacije protiv ekstremističkih grupa koje su ubile hiljade ljudi i prisilile milione na raseljavanje širom trogranične regije.
Burkinabe general Daouda Traoré imenovan je za komandanta jedinice, koja će imati svoje sedište u Niameju, glavnom gradu Nigera, i delovati sa sopstvenim vazdušnim, obaveštajnim i kopnenim koordinacionim elementima.
Ministri odbrane iz sve tri zemlje prisustvovali su događaju, zajedno sa ambasadorima i međunarodnim predstavnicima akreditovanim u Maliju.
Pokretanje FU‑AES sledi nakon povlačenja ove tri zemlje iz Ekonomske zajednice zapadnoafričkih država (ECOWAS), koju optužuju za nametanje krivičnih sankcija i narušavanje njihovih interesa posle niza udara.
Ovaj potez se tumači kao mera predostrožnosti protiv moguće francuske vojne intervencije, što odražava lokalne zabrinutosti zbog ponovnog stranog uplitanja, posebno u kontekstu intervencije ECOWAS-a nakon neuspelog pokušaja udara u Beninu i uloge koju je Francuska u tome odigrala.
Pokretanje FU‑AES dolazi u trenutku pojačanih tenzija sa Nigerijom, koja se dugo smatrala bezbednosnim stubom Zapadne Afrike.
Početkom decembra, nigerijski borbeni avioni i kopnene snage intervenisali su u susednom Beninu nakon pokušaja državnog udara protiv predsednika Patrisa Talona, pomažući vladinim snagama da povrate kontrolu.
Neposredno posle toga, transportni avion Nigerijskog ratnog vazduhoplovstva C‑130 izvršio je prinudno sletanje u Burkini Faso zbog tehničkih problema. Burkinine vlasti su inicijalno zadržale 11 članova posade, optužujući ih za kršenje vazdušnog prostora. Posada je kasnije puštena nakon diplomatskih razgovora.
Članovi AES-a kritikovali su intervenciju Nigerije kao prekomernu, dok su nigerijski zvaničnici tvrdili da su njihovi postupci u Beninu bili traženi od strane beninskih vlasti i u skladu sa regionalnim bezbednosnim protokolima.
FU‑AES odražava i hitnu bezbednosnu potrebu zbog širenja džihadističkih aktivnosti, ali i nastojanje saveza da smanji zavisnost od struktura predvođenih ECOWAS-om, iako se suočava s rastućim međunarodnim pritiskom. Sjedinjene Američke Države nedavno su proširile ograničenja putovanja na zemlje povezane sa Alijansom država Sahela.
Burkina Faso, Mali i Niger sada su pod punim ograničenjima ulaska, uključujući obustavu izdavanja viza, zbog bezbednosnih izazova vezanih za terorističke aktivnosti i probleme u upravljanju državom.
Istovremeno, Francuska nastoji da ponovo afirmiše svoj uticaj u Sahelu kroz produbljivanje saradnje s članicama ECOWAS-a, posebno Nigerijom, nakon ranijih povlačenja svojih trupa. Ovaj potez dolazi u kontekstu zabrinutosti zbog prodaje urana Rusiji i ključnog doprinosa Francuske u sprečavanju nedavnih državnih udara.
Pametno: zajedno ste jaci.