Ko želi da čuje kako kuca srce Srbije, treba da poseti Kragujevac, grad koji zovu srpska žila kucavica. Kad se spomene ovaj grad, svi odmah pomisle na čuveni automobil fiću, spomen-park Šumarice, ali retko ko na Akvarijum i “kragujevačko more”. O duhovno-kulturno-istorijskom nasleđu koje izbija iz svake pore grada da ne govorimo.
Kragujevac je grad u kome je knez Miloš Obrenović, posle oslobođenja od Turaka, izgradio prestonicu moderne srpske države u kojoj su osnovane najvažnije državne institucije. U “duši Srbije” su osnovani prvi Sud, prva Gimnazija, prva srednja stručna škola, preteča Univerziteta Licej. Tamo je bio i “start” prve štafete, mesto prve apoteke, organizovan prvi bal u Srbiji, ali i igre na sreću, mesto gde su štampane prve “Novine Serbske”, grad u koji je Čika Dača doneo prvi fudbal… Zato Kragujevčani s ponosom ističu da su “u svemu prvi”. Na ulasku u čuveni Spomen-park “Kragujevački oktobar” (Šumarice), simbol grada, nalazi se park izgrađen u francuskom stilu, koji uvodi u veliku gradsku oazu zelenila, stoletnih stabala, Botaničke bašte i prvog javnog slatkovodnog Akvarijuma. U Šumaricama se nalazi jezero, koje mnogi nazivaju “kragujevačkim morem”, s lepo uređenim plažama, a iznad je i Avantura park sa zip-lajnom.
– Na brdu Rujevica nalazi se klisura Dračke reke i arheološki lokalitet Divostin, na kojem je pronađeno sedam antropomorfnih figurina iz mlađeg kamenog doba, koje svedoče da se život na ovim prostorima odvijao pre 6.000 godina. Idući ka Stragarima prolazite kroz Lužnice, selo u kojem se nalaze jedine sačuvane “sobrašice” u našim krajevima (drvene zgrade, koje su se u Srbiji gradile u 19. veku, u blizini crkve), ali i izvanredna ponuda etno sela s mini zoo-vrtom, restoranom, bazenom, jezercetom, prelepim dvorištem i odličnom hranom – preporučuje u Turističkoj organizaciji Kragujevca.
Milošev prestoni grad poznat je i po rok festivalu, a kako uz “živu svirku” odlično ide rakija, ovde ćete uživati u izboru najboljih. Šumadijske rakijske ture su nešto što se nikako ne propušta.
Nekada oružje, danas strobovi
Knežev arsenal je jedinstvena ambijentalna celina koju čine fabričke zgrade i radionice s kraja XIX veka kao i muzej “Stara livnica” s postavkom oruđa i oružja iz XIX i XX veka, prepravljanih ili proizvedenih u kragujevačkoj fabrici oružja. Danas se tamo snimaju muzički spotovi, održavaju koncerti i Arsenal fest, snimaju domaći i strani filmovi i serije.
Rakija “kod Đure Jakšića”
Nedavno je u Kragujevcu otvorena Kuća Đure Jakšića. Na gornjem etažu, gde su izloženi predmeti vezani za život i rad ovog umetnika, organizuju se izložbe, promocije, koncerti. U donjem delu objekta izloženo je oko 100 vrsta rakija i vina iz Šumadije koje posetioci mogu da degustiraju i kupe.
Kokin legat
Ljubitelji umetnosti uživaće u legatu Nikole – Koke Jankovića, jedinstvenom zdanju posvećeno najvećem kragujevačkom vajaru svetskog renomea. U ovom izuzetnom ambijentu u okviru Narodnog muzeja nalazi se 1.744 Jankovićevih umetničkih dela, kao i originalnih predmeta iz njegovog ateljea.
Amidžin konak
O burnoj istoriji grada svedoče jedini sačuvani objekti iz dvorskog kompleksa Kneza Miloša Obrenovića, Stara Miloševa crkva i Amidžin konak u kojem su živeli upravnik Kneževog dvora, i Miloševi momci tzv. kavazi (kneževa lična garda).
Čuvar sećanja
U Spomen-muzeju “21. oktobar” ili parku Šumarice (dva kilometra od centra grada) najposećenije odredište turista iz celog sveta svakako je Spomenik streljanim đacima i profesorima 1941, odeljenje V/3. U Šumaricama se nalazi 10 umetnički oblikovanih spomenika, od ukupno 30 grobnica koliko ih ima. Ovaj deo Kragujevca čuva sećanje na žrtve Drugog svetskog rata, ali je i “vesnik mira”, mesto okupljanja gradova čija je misija da se zločini poput ovog u Šumaricama nikad ne ponove.
Bogatstvo svetinjama
Manastir Lipar u selu Donja Sabanta (10 km od Kragujevca), u kojem je živeo Đura Jakšić i napisao pesme “Na Liparu” i “Ponoć je”, izgrađen je na brdu sa kojeg se pruža prelep pogled na levačku kotlinu. U blizini Kragujevca su i dva srednjevekovna manastira, Divostin i Drača. Na Stragarima se nalaze manastiri s fenomenalnim pričama: Voljavča, Blagoveštenje Rudničko (s kompozicijom “Strašni sud” iz prve polovine XVII veka) i Manastir Petkovica.
Kuća iz 1806. i teretana
Kuća Čolovića, u selu Mala Vrbica (oko 30 km od Kragujevca), jedno je od najlepših seoskih turističkih domaćinstava u Srbiji. Pored moderno opremljene kuće za izdavanje sa bazenom, saunom i teretanom, u dvorištu se nalaze stara kuća iz 1806, pretvorena u etno- muzej, moderna galerija i suvenirnica s proizvodima ovog domaćinstva.
Poslastičarnica
Za one koji vole slatkiše, nezaobilazna stanica biće slatko carstvo “Srce”, poslastičarnica koja je već 30 godina poznata po fenomenalnom sladoledu i tortama. Priča uz koju su mnogi naučili kako da im život bude lepši, prijatniji, slađi.
Kako stići:
– Koordinate: 44’00’ 51″ SGŠ, 20’54’ 42″ IGD
– Iz pravca zemalja u okruženju (BiH, Hrvatske, Mađarske, Rumunije) pratite saobraćajnu signalizaciju auto-putem do Beograda, a potom prema Nišu, odnosno do Batočine gde se s auto-puta E75 odvajate ka Kragujevcu.
– Horgoš – Kragujevac 339 km
