Homolje na istoku Srbije krije lepote i čudesa kakva se retko viđaju. U samom srcu je Žagubica, idealna za beg od stresnog života, mesto gde možete da okrepite telo i dušu i podmladite se uz zdrav vazduh i lekovitu vodu. Oni koji otkriju tajne homoljskog kraja, nazivaju ga rajem na zemlji, mada ima i onih koji se uplaše lokalne “kletve”… Homolje je prepuno smaragdnozelenih izvora, razigranih potoka, starih manastira, autohtonih građevina iz davnina, tajanstvenih šuma i pećina.
Na ulazu u homoljsku oblast i opštinu Žagubica nalazi se Gornjačka klisura sa manastirima Blagoveštenje i Gornjak. Put dalje vodi ka biseru Homolja – Krupajskom vrelu, čija boja i bistrina očarava. Još jedan prelepi izvor, pritom najveći i najdublji u Evropi, nalazi se u samoj Žagubici – Vrelo Mlave, a kraj je bogat i brojnim manjim izvorima pitke vode. Na putu ka vrhu obližnje planine Beljanice nalazi se i čarobni vodopad Buk… Civilizacija još nije oskrnavila magično Homolje, a nadamo se da nikada i neće. O njemu se vekovima ispredaju čudne priče protkane misterijama (tipično za istočnu Srbiju), a koje će meštani rado podeliti s radoznalim turistima.
– Postoje brojna udruženja žena, kao i poljoprivredna gazdinstva, u kojima možete probati proizvode od šumskih plodova, čuvenu homoljsku zdravicu i nadaleko poznato homoljsko pivo. Sve ovo ide uz prepoznatljivo homoljsko jagnje i homoljski sir, uz neizbežan homoljski kačamak, gde se na kraju možete zasladiti i homoljskim medom – nabrajaju u TO Žagubica.
Devojački most
U blizini manastira Gornjak nalazi se Kameni, poznatiji kao Devojački most čiji temelji datiraju iz vremana starih Rimljana. Po legendi, naziv Devojački je dobio kada su Turci odvodili devojke u sultanov harem a jedna od njih je bežeći skočila sa mosta i poginula.
Čik popij vodu
Uprkos tome što je voda sa izvora Mlave bezbedna za ljudsku upotrebu, pojedinci izbegavaju da je pije. Zašto? Dokazano je da ko popije vodu sa Vrela Mlave, ostane da živi u Homolju (a mnogi nisu spremni za to).
Isposnica i skrovište
Na ulazu u Gornjačku klisuru nalaze se ostaci srednjevekovnog manastira Blagoveštenje, koji je sagradio despot Stefan Lazarević. Iznad manastira u steni, nalazi se isposnica Sv. Grigorija sinaita Mlađeg. Po nalogu kneza Lazara, on je organizovao gradnju manastira Gornjak na levoj obali Mlave, priljubljenog uz stenu. U Gornjaku (sagrađenog 1381.) posle kosovskog boja je boravila kneginja Milica sa porodicom.
Trška crkva
Na samom ulazu u varoš je najstariji verski objekat u Braničevskom okrugu, manastir Trška crkva iz XIII veka. Posebno zanimljiv “detalj” na crkvi je grifon (mitsko čudovište) koji u prednjim kandžama drži glavu ovna, a u zadnjim glavu čoveka.
Lokalni zdravica i pivo
Homoljska zdravica je šljivova prepečenica sa 15 lekovitih biljaka sa obronaka Beljanice, a za koju je zaslužna destilerija “Podrum Lazić” dok homoljsko pivo proizvodi porodica Miladinović iz Krupaje.
Bogatstvo brendova
Najprepoznatljiv brend ovog kraja je homoljski med, prvi sa zaštitom oznake geografskog porekla u Srbiji. Od njega su potom nastajali svi ostali homoljski proizvodi, od mednih eliksira sa koprivom, orasima i polenom, raznih sirupa, pekmeza, džema od šipurka do likera i Pijanog voća (voće s medom i rakijom).
Romantična crkva
Crkva Svete Trojice je podignuta u duhu romantičarskog istoricizma između 1873. i 1875. u centru Žagubice. Na lepim fasadama su naglašeni monofori (jednodelni prozori s lukom) i okulusi (prozori kružnog oblika), koji su oivičeni crvenom opekom.
Kako stići
Koordinate: 44°11′26″SGŠ i 21°47′22″IGD
Horgoš – Žagubica 360 km
Beograd – Žagubica 170 km (prema Požarevcu i Petrovcu na Mlavi)
Žagubica – Krupajsko vrelo 35 km/Trška crkva 4 km/vodopad Buk 12 km
Divna su ovo mesta!!! Stvarno vredi videti i isetiti nasu zemlju punim plucima! Ali posto priroda je priroda , a mi dolazeci iz gradskih uslova ponekad zaboravimo, pa prepuricijem da imate sa sobo neku prirodnu zastitu od komaraca i drugih insekata, da vam oni ne pokvare divan provod).