Za indoiransku, tračku, baltičku i slovensku jezičku grupu vezuje se Jamnička kultura, koja je trajala od oko 3300. do 2500. godina pre nove ere. Jamničkoj kulturi prethode dve, Kraljinska i Srednje-Stoška. Kraljinska se razvila oko 5. milenijuma p.n.e, na reci Volgi u oblasti Saratova. Pripada neolitu i bakarnom dobu, sa specifičnim tumulima, masovnim grobnicama, proporcija 30 puta 26 metara, prekrivenim kamenom. Ovom krugu pripadale su i kulture Dnjeprodonjecka, Katakombna i Srubna.
Ekspanzija naroda
Dnjeprodonjecka traje kroz peti i četvrti milenijum, i to je lovačka, neolitska kultura, tj. novog kamenog doba, rasprostranjena na izuzetno velikom području od severnog dela Crnog i Azovskog mora, između Dnjepra i Donjecka. Katakombna kultura traje u rano bronzano doba od 2800. do 2200. godina p.n.e, obuhvatajući područje današnje Ukrajine. Pogrebni običaji obuhvataju spaljivanje pokojnika uz uobičajenu gradnju gromila, mogila. Ovim kulturama bliska je lužička, neopravdano pripisana Slovenima mada, sem posrednih veza, nema čvrstih dokaza da je njima pripadala. Razvijena je u kasno bronzano doba, od 1800. do 1200. g. p.n.e, obuhvatajući prostore Crnomorskog bazena, Kaspijskog mora, Urala. Ovo je kultura Skita, Sarmata i Kimera u prvom milenijumu pre Hrista. Lužička kultura nastala je u kasno bronzano doba, koje je trajalo od 1300. do 500. g. pre n.e, na teritoriji Poljske, Češke, Slovačke, Ukrajine i istočne Nemačke. Povezana je sa uticajima sa severa, tj. Skandinavije, halštatskom i latenskom kulturom. Spaljivanje je dominantan pogrebni oblik; pepeo mrtvaca odlaže se u urne, a sahranjivanje se vršilo u masovne grobnice, tzv. polja sa urnama. Pripadnici lužičke kulture bave se zemljoradnjom, stočarstvom, zanatima i lovom. Preko Alpa migrirali su u severnu Italiju. Nosioci ove kulture bili su Srbi i Raseni (Etrurci). Arheolog Jerži Neustupni dokazuje u svojoj knjizi "Preistorija sveta" nemogućnost formiranja ove kulture od strane slovenskog etnosa.
Ekspanzija ovih naroda povezana je sa veštom izradom bronzanog oruđa i oružja, upotrebom raznih vrsta kola na točkovima i dresurom konja za razne vrste delatnosti. Takva vrsta društvenog razvoja dovodi do stvaranja vojne aristokratije i brzih zaposedanja novih teritorija. U južnostepskim kulturama nalazimo mesto bogatog asortimana haplogrupe R1b1b, dok šumskostepskim prostranstvima dominira R1a i tipična kultura prugaste keramike. Trajala je od 2900. do 2350. god. pre nove ere, sa početkom u kasnom neolitu i trajanju kroz bakarno i bronzano doba. Naziva se još kulturom borbenih sekira; one, pored funkcije oružja, imaju statusni simbol. Grobovi su samački, nema masovnih grobnica. Migracija R1b u centralnu i zapadnu Evropu, ostavila je prostor populaciji sa haplogrupom R1a, u južnoj stepi, za vreme trajanja Katakombne kulture; uz kulturno prožimanje, počinje proces jezičke satemizacije indoevropskih jezika, tj. razlika na osnovu razvoja izvesnih glasovnih promena. Reč je o podeli na kentumsku i satemsku grupu indoevropskih jezika. Kentumski jezici (prema lat. centum: sto) je skupina jezika indoevropske jezičke porodice u koju se ubrajaju ove grane: italski, keltski, germanski, helenski, tj. grčki i toharski jezici. Ostale grane indoevropskih jezika, baltički, slovenski, indoiranski, jermenski, svrstavaju se u tzv. satemske jezike.
Osvrnimo se i na delo genetičara Alekseja Kljoseva. On je svoj obiman rad posvetio traženju indoevropske pradomovine, i piše: "Odgovor na pitanje prapostojbine Slovena i Indoevropljana daje DNK genealogija. Pomoću nje, moguće je pratiti kretanja naroda, sledeći markere u našim DNK. Ove markere ne mogu asimilovati ili progutati drugi jezici, kulture ili narodi, kako se to dešava hiljadama godina, u okviru pojmova istorije, lingvistike, antropologije…" Članovi roda R1a1 su sa Balkana, nastanjivali su Poluostrvo pre 12.000 godina; posle 200 i nešto pokoljenja su izbili na istočnoevropsku ravnicu gde se, pre 4.500 godina, pojavio predak savremenih Slovena roda R1a1, uključujući i autora ovoga članka.
Pet stotina godina kasnije, pre 4.000 godina, oni, Prasloveni, stigli su do južnog Urala a 400 godina kasnije, krenuli su u Indiju, gde sada živi oko 100 miliona njihovih potomaka, članova istog tog roda R1a1, roda Arijevaca. Arijevaca, zato što su oni sami sebe tako nazivali, i to je zabeleženo u drevnim indijskim vedama i iranskim predanjima. Isti ti su i potomci Praslavena i njihovih najbližih srodnika. U njih Kljosev ubraja Skite, Sarmate i Srbe. Nikakve asimilacije haplogrupe R1a1 niti je bilo niti ima, a maltene istovetni haplotipovi se lako otkrivaju – identični su slovenskim. Još jedan talas Arijevaca, s istim haplotipovima, krenuo je iz Srednje Azije u Istočni Iran, takođe u trećem hiljaduleću pre naše ere i, postali su iranski Arijevci.
Došljaci sa severa
Najzad, još jedan talas predstavnika roda R1a1 krenuo je na jug, doprevši do poluostrva Arabije, Omanskog zaliva, gde se sada nalaze Katar, Kuvajt, Ujedinjeni arapski emirati… Tamnošnji Arapi, dobivši rezultate testiranja DNK, zaprepašćeno gledaju sertifikat testiranja sa haplotipom i haplogrupom R1a1 – arijevskom, praslovenskom, indoevropskom – nazovite je kako hoćete, ali suština ostaje ista. Ovi sertifikati određuju granice areala pohoda drevnih Arijevaca. Proračuni ukazuju na vreme tih pohoda: pre 4000 godina. Dakle, reč je o Slovenima. U daljem istraživanju imaćemo u vidu istočne Slovene, ljude iz roda R1a1, u terminima DNK genealogije. Nauka sve donedavno nije znala kako da ih označi u naučnim terminima. Koji ih objektivan, merljiv parametar objašnjava? Zapravo, pitanje i nije tako postavljano. Na osnovu ogromne mase podataka, što ih je prikupila lingvistika, uporedna analiza jezika – to su izvesni Indoevropljani, Arijevci, došljaci sa severa (u Indiju i Iran). Znaju za sneg, hladnoću; poznati su im breza, jasen, bukva; znaju za vukove, medvede, upotrebu konja. Sada je postalo poznato da su to ljudi upravo roda R1a1 kome pripada do 70 procenata stanovništva savremene Rusije. Dalje, na zapad, prema Atlantiku, udeo arijevskog roda R1a1 stalno opada i, kod žitelja Britanskih ostrva iznosi svega 2 do 4 procenta. To smo pitanje raspravili. A Indoevropljani, ko su onda, oni?
|
Jamnička kultura Jamnička je kultura kasnog bakarnog i ranog bronzanog doba, nastala na jugoistoku, u rečnim dolinama Buga i Dnjestra i oblasti Uralskih planina. Bila je nomadska, sa agrokulturom razvijanom uz tokove reka. Odlikuje je prepoznatljiv način sahrane i gradnja grobnica kurgana (mogile, gromile, tulumi). Razgranato stablo Brojna testiranja DNA potvrdila su postojanje haplogrupe R1a1a u pripadajućim uzorcima Kulture vrpčaste keramike u Nemačkoj (2600. god. pre n.e.), toharskim mumijama (2000. god. pre n.e.) i, brojnim uzorcima uzetih iz naselja bronzanog doba nastalih u Rusiji, Sibiru, Mongoliji i Centralnoj Aziji. Danas je R1a najzastupljenija u evropskoj Rusiji (45 do 65 odsto), Poljskoj (55 odsto), Beneluksu (49 odsto), Ukrajini (43 odsto), Slovačkoj (42), Latviji (40), Litvaniji (38), Češkoj (34), Mađarskoj (32), Hrvatskoj (29), Norveškoj (27), Austriji (26), severnoistočnoj Nemačkoj (23) i Švedskoj 19 odsto. Tokom vremena, formirani su indoevropski narodi čije stablo je podeljeno na germansku, baltičku, slovensku i indo-iransku granu.
|
