Silno pleme Ljutića

Arapski putopisac i istoriograf Ibn Haukal u 10. veku veli za Ruse: "Gledao sam ruske trgovce sa Volge i nikada do sada ne videh očitije ljude; muškarci, visoki kao palme datule, plavi i rumeni, nose kožuhe što im ruke ostavljaju slobodnim. Svaki od njih je naoružan sekirom, mačem i nožem, noseći ih zataknute o pasu. Mačevi su im lepo gravirani, franačke proizvodnje. Svaka žena, preko prsa, nosi kutiju načinjenu od zlata, srebra il’ čelika – njena veličina upućuje na bogatstvo, položaj i moć njenog muža. O svaku kutiju okačen je vredan prsten. Takođe, vratove im krase zlatne i srebrne ogrlice. Izuzetno su među njima cenjeni ornamenti od zelenog stakla. Muškarci od njega prave ogrlice svojim ženama".

Rusi ponižavaju Slovene
Persijski putopisac Ibn Rustah posetio je Novgorod, opisujući kako Rusi ponižavaju Slovene: "… Rusi žive na ostrvu; treba vam tri dana da ga obiđete; prekriveno je tankom travom i šumom. Puno je vlage, to je za život nezdrava sredina. Odatle Rusi napadaju, tlačeći Slovene, upotrebljavajući brodove za napad i pljačku. Uzimaju ih kao robove i prodaju ih na pijacama. Rusi se ne bave poljoprivredom već se snabdevaju hranom sa slovenske zemlje. Kad se gde u porodici rodi sin, otac novorođenčetu u šaku stavi mač i veli – Neću te ostaviti bez imanja, imaćeš samo ono što stekneš ovim oružjem". Zbog izuzetne ruske surovosti, Sloveni su ih nazivali skotovima (životinjama).

ODRŽALA IH SILOVITOST: Narodna nošnja Ljutića

Za Litvance, Rusi su Gudi (Goti). Njihovi preci su Svedi. Sinkel, Zonara i Kedrin, smatraju Ruse potomcima Skita što se davno naseliše u podnožju Arktika. Odnosno, Rusi su narod Skita, stanovnici Tauruma na Arktiku. Posredan izvor ovim dokazima je ime boga Tora, vezano uz označavanje visokih planina i gorskih lanaca, kao i tvrdnja Atanasijusa Sinaite da se svi narodi, sa krajnjeg severa, označavaju Skitima; među njih spadaju Goti i Danci (Dani). Pišući o plemenima ranih, prvih Skita, Plinije žali što je ovaj narod, ostatku čovečanstva, ostao potpuno nepoznat: "Drevni Skiti dotrajaše do svoga bednog kraja a većma je žalosno što ostaše nepoznati ostalim smrtnicima.".
Za ime Roksolana, nepoznato u Aziji, čulo se u Evropi nakon ujedinjenja Rusa i Alana. Geograf iz Ravene, nepoznati pisac iz sedmog veka, smatra kako Roksolane čine tri nacije: Alani, Sarmati i Rusi. Ravenski geograf piše na osnovu dela Pomponija Mele i Tacitove Istorije. Tacit je izričit: "Roksolani su narod Sarmata". Godine 68. zbio se upad Sarmata – Roksolana u Meziju, preko ušća Dunava u Crno more. "Većina Roksolana je migrirala sa severa dok su, na Donu i Boristenu, ostala uglavnom skitska plemena, kasnije postradala u ratovima protiv Mitridata na Tauridskom Hersonesu," piše Strabon. "Od svih skitskih plemena, tako ostadoše samo Alani i Roksolani", zaključuje Plinije. Roksolani su bili saveznici Palakusa, vođe Skita sa Taurijena. Pod vođstvo skitskog vojnog zapovednika, princa Tase, stavili su 50.000 svojih lako naoružanih vojnika, nasuprot Diofana, Mitridatovog generala. Diofanova teška konjica ih je naprosto masakrirala. Strabon dopisuje: "Behu Roksolani- Skiti prijatelji Rima, neprijatelji Mitridatovi".
Sarmatsko pleme Besa naseljavalo je Mediju, antičku oblast koja se nalazila na severozapadu današnjeg Irana i Iraka. Besi, u značenju moćni, siloviti, besni bili su Ljutići u Germaniji i Lužičkoj Srbiji. Rano su primili hrišćanstvo, još u apostolska vremena. Od 390. godine imaju svoju biskupiju, upražnjavajući crkvenu službu na vlastitom jeziku. Nešto ranije, 376. godine potpadaju pod vlast Anta. Sve do 504. trajaće njihovi međusobni sukobi, odnosno hajdučija Besa, kako je naziva Jornand. Istrebljenje ovog plemena sprečeno je migracijom u Dobrudžu (Besarabiju). Drevni stanovnici Dobrudže, na prostoru srednjeg Dunava pa do obala Crnog mora, bili su Severjani. O njihovim običajima i specifičnostima pisali su Teofan, Zonara i Nestor.
Zemlja Besa prostirala se, nakon seobe, južno od Dunava. Još 68. g. p.n.e, potučeni su od Lukula. Posle ovog teškog poraza, jedan deo plemena je prešao reku, naselivši se oko nje, Crnog mora i Dnjestra. U Besarabiji (Beseniji), naseljavanje je bilo okončano sredinom prvog veka. Početkom 2. veka naseliće severni deo Karpata. Tamo, pogotovo u najsevernijem delu planinskog masiva, manja plemena Besa su se udruživala da bi opstala. Bastarni, germansko pleme iz susedstva Besa, takođe je proterano. Međutim, po rimskom istoričaru Liviju, Bastarni su bili srodnici Skordiska, imali su isti jezik, običaje i nošnju, pripadavši narodu Gala. S obzirom da Gale na teritoriji Ilirije i Dardanije niko ne pominje osim Livija, nije nemoguća hipoteza da su Bastarni bili Sloveni ili Iliri. "Skordisci, kao i Dardani, bliske njihove komšije, bili su pravi Iliri i ilirski jezik su govorili, to pokazuju imena gradova (Bela zora, Drač, Uskok) i reči slovenske i ilirske… Istinski sledi da, pošto su Skordisci i ostali ilirski narodi svoj vlastiti jezik jesu imali, Bastarni takođe, jednak jezik sa Skordiscima imali su, te oni, takođe, Sloveni (Slavi), morali su i doista bili su, drugačije nazivani Peucima (Peucini) od Ade Peuka, kako će se u događajima vezanim za Aleksandra Velikoga se videti" piše Ivan Švear u Ogledalu Ilirika.
Livije pripoveda da je Filip, kralj Makedonaca, 571. godine od osnivanja Rima, pozvao, preko svog sinovca Antigona i bastarnskog plemića Kota, da pređu Istar (Dunav) i pomognu mu u njegovom ratu protiv Carstva. On će im, zauzvrat, dati da se nasele u Dardaniji, na prostoru gornje Srbije. Naseljavanjem Bastarna, Filip je računao da će se jednim udarcem rešiti dve muke: one sa Dardanima, pošto sa njima Makedonci behu u stalnom neprijateljstvu i Rimljana, računajući na savez Bastarna sa Skordiscima (jer isti narod behu) i, potom, na eventualan opšti ratni savez protiv Imperije. Skordisci su podigli Skadar (Skodra, Skutari) a zemlja im se protezala, od tog velikog grada, kroz sve pokrajine do mora Jadranskog.

Bela zora
Persej, Filipov sin, pridobio je u svoj savez Gencija, kralja Ilira i Bastarne, spremnih da mu daju vojsku od 10.000 pešaka i konjanika: "Ovi, dakle Bastarni, došli su u Mediju, ilirsku krajinu i onde, kod grada Desudabe se utaborili i čekali ponuđenu platu. Ali, Persej je poslao svoga vojvodu Antigona da kaže vojvodi Bastarna, imenom Klondić, da dovede svoju vojsku do mesta Belazora". Bela zora (Bilazora) bila je važno geostrateško mesto u Makedoniji, kraj današnjeg Velesa. Beše to najveći antički grad; rasprostirao se na površini od 20 hektara. Osnovali su ga Peoni u 7. veku pre Hrista. Paionija je zauzimala deo Trakije, jugozapadne Bugarske i dolinu reke Vardar.