U Beogradu je promovisano peto, ćirilično izdanje knjige “Ognjena Marija Livanjska”, delo dopisnika “Vesti” Buda Simonovića, koje svedoči o stradanju više od 200 Srba koje su ustaše žive bacile u 46 metara duboku jamu u Livnu za vreme NDH.
– Da imaju imalo obraza, Hrvati ne bi prebacivali Srbima što se na suđenju pred Međunarodnim sudom pravde vraćaju u 1941. godinu. Na suđenju se Hrvati prave ludi i pitaju šta imaju Srbi da se vraćaju u 1941. godinu, a da je pravde i Boga dovoljna je ova knjiga da zaćute, ako imaju samo dva prsta obraza – rekao je Simonović na promociji.
On je na promociji u Centru za kulturu na Čukarici, kojoj je prisustvovao i Njegovo preosveštenstvo episkop bihaćko-petrovački Atanasije, rekao da su u livanjskom kraju ustaše 1941. godine na zverski način pobile 1.587 Srba, pretežno dece i nejači. Simonović je istakao da je 1991. godine bilo manje žrtava jer su Srbi bili oprezniji, sećajući se ranijih zločina.
Iz jame u Livanjskom polju spaslo se 14 ljudi, koji su na dnu proveli gotovo 40 dana, a kako navodi Simonović, jedna od trudnica koja je preživela pobacila je u jami, dok je Sava Kozomara rodila blizance po izlasku.
Karakteristično za taj zločin je, kako navodi Simonović, što je preživele bilo vrlo teško navesti da pričaju šta im se dogodilo, nakon što su ih vlasti godinama ignorisale. On kaže da su se svedočenja stradalnika iz 1990. godine podudarala do detalja, iako su živeli na različitim mestima.
– Toliko su bili strašni ti događaji da nije mogao niko od Livnjaka da napiše ovakvu knjigu jer bi to teško mogao da izdrži i uradi – objasnio je Simonović.
Predstavljanju knjige prisustvovali su i Mićo Radeta, koji je prikupio i sistematizovao spiskove stradalih livanjskih Srba, kao i otac Mirko Jamedžija, paroh lijevanjski do 1992. godine. Knjigu su izdali Svetigora i Udruženje “Ognjena Marija Livanjska”.
7
Ponovljena istorija pokolja
U knjizi su data svedočanstva ustaških pokolja nad Srbima u Livnu i selima na obodu livanjskog polja, počinjenih u proleće i leto 1941. godine, a ponovljenih i u poslednjim ratnim sukobima na tom području, posebno 1992. i 1993. godine.
U jami u Livanjskom polju pronađenene su 203 lobanje, a njih i kosti nesrećnih ljudi na svetlost dana izvukao je Miroslav Kurtović, speleolog i novinar u penziji.
