Iako vreme protiče ravnomerno, naše telo ne stari istim tempom.
Životni put nije postepena tranzicija, već proces koji prolazi kroz nagli rast u detinjstvu i svojevrsni plato u ranom odraslom uzrastu, da bi se starenje s godinama sve više ubrzavalo, piše ScienceAlert.
Nova naučna studija sada je otkrila ključnu prekretnicu kada se to ubrzanje najčešće dešava: oko 50. godine života. Nakon tog uzrasta, putanja kojom naša tkiva i organi stare postaje znatno strmija nego u prethodnim decenijama, a istraživanje proteina u ljudskom telu pokazalo je da su krvni sudovi među prvima koji pokazuju znake propadanja.
Prekretnica u starenju
“Na osnovu promena u proteinima povezanim sa starenjem, razvili smo svojevrsne ‘proteomske satove’ za svako tkivo i tako pratili putanje starenja organa. Analiza je otkrila prekretnicu oko 50. godine, pri čemu su krvni sudovi tkivo koje rano stari i izrazito je osetljivo na taj proces”, napisao je tim naučnika sa Kineske akademije nauka.
Ljudski životni vek je izuzetno dug u poređenju sa većinom drugih sisara, ali to ima svoju cenu. Jedna od njih je pad funkcije organa, što sa godinama dovodi do povećanog rizika od hroničnih bolesti. Kako bi bolje razumeli ovaj proces, istraživači su analizirali uzorke tkiva od 76 donora organa uzrasta od 14 do 68 godina.
Uzorci su obuhvatili sedam telesnih sistema: kardiovaskularni, digestivni, imuni, endokrini, respiratorni, kožni i mišićno-koštani.
Naučnici su uporedili svoje nalaze sa bazom podataka o bolestima i otkrili da se sa godinama povećava nivo 48 proteina povezanih sa bolestima, uključujući kardiovaskularna stanja, fibrozu tkiva, masnu jetru i tumore povezane sa jetrom.
Koji organi najbrže stare?
Najizraženije promene, otkrili su istraživači, dešavaju se između 45. i 55. godine. U tom periodu mnoga tkiva prolaze kroz značajna preobraženja na nivou proteina, a najizraženije promene zabeležene su u aorti, glavnom krvnom sudu, što ukazuje na njenu veliku podložnost starenju. Pankreas i slezina takođe su pokazali trajne promene.
Kako bi testirali svoje nalaze, naučnici su izolovali protein povezan sa starenjem iz aorte miševa i ubrizgali ga mladim miševima. Životinje tretirane tim proteinom pokazale su smanjene fizičke sposobnosti, slabiji stisak, manju izdržljivost, kao i lošiju ravnotežu i koordinaciju. Takođe su imale izražene markere starenja krvnih sudova.
Ovi rezultati nadovezuju se na ranija istraživanja koja su ukazivala na vrhove starenja oko 44. i 60. godine, sugerišući da je ljudsko starenje složen, stepenasti proces. Razumevanje kako i kada starenje utiče na određene delove tela moglo bi da pomogne u razvoju ciljnih medicinskih tretmana koji bi ublažili taj proces i poboljšali zdravlje starijih osoba.
