Generalni menadžer Oklahoma Siti Tandera saopštio je u četvrtak da se Nikola Topić, plejmejker reprezentacije Srbije, leči od kancera testisa hemioterapijama. Napomenuo je da su lekari “izuzetno pozitivni” u vezi sa oporavkom 20-godišnjeg košarkaša.
Topić je šestog oktobra bio podvrgnut operaciji testisa, ali do ove izjava Prestija nije bio poznat uzrok ovog hirurškog zahvata.
Kako piše Američko udruženje za borbu protiv raka, rak testisa ili testikularni karcinom nastaje kada normalne ćelije počnu da rastu nekontrolisano.
Testisi su sastavljeni od različitih tipova ćelija, a svaka od njih može da se razvije u jedan ili više tipova tumora. Važno je znati od koje ćelije je rak nastao i o kojoj vrsti raka se radi, jer se razlikuju po načinu lečenja i prognozi. Lekari mogu odrediti tip raka testisa posmatranjem ćelija pod mikroskopom.
Tumori germinativnih ćelija
Više od 90 odsto karcinoma testisa počinje u ćelijama poznatim kao germinativne ćelije. To su ćelije koje stvaraju spermatozoide. Glavne vrste tumora germinativnih ćelija (GCT) u testisima su seminomi i neseminomi.
Ove vrste se javljaju približno podjednako često. Mnogi tumori testisa sadrže i seminomne i neseminomne ćelije. Takvi mešoviti tumori germinativnih ćelija leče se kao neseminomi, jer rastu i šire se na sličan način kao neseminomi.
Karcinom in situ testisa
Rak testisa koji potiče iz germinativnih ćelija može započeti kao neinvazivni oblik bolesti koji se naziva karcinom in situ (CIS) ili intratubularna neoplazija germinativnih ćelija.
Kod testikularnog CIS-a ćelije izgledaju abnormalno pod mikroskopom, ali se još nisu proširile izvan zidova semenovodnih cevčica (gde se stvaraju spermatozoidi). Karcinom in situ ne prelazi uvek u invazivni rak.
Teško ga je otkriti pre nego što postane invazivan, jer obično ne izaziva simptome, niti formira kvržicu koja bi mogla da se napipa. Jedini način da se postavi dijagnoza testikularnog CIS-a jeste biopsija (zahvat kojim se uzima mali uzorak tkiva da bi se pregledao pod mikroskopom).
Ponekad se CIS otkrije slučajno, na primer prilikom biopsije testisa koja se radi zbog neplodnosti.
Stručnjaci se ne slažu oko najboljeg načina lečenja CIS-a. Pošto CIS ne prelazi uvek u invazivni rak, mnogi lekari u Sjedinjenim Državama smatraju da je posmatranje (tzv. pažljivo praćenje) najbolja opcija lečenja.
Kada CIS testisa postane invazivan, njegove ćelije više nisu ograničene na semenovodne cevčice, već su se proširile u druge delove testisa. Te ćelije raka zatim mogu da se šire do limfnih čvorova putem limfnih sudova ili putem krvi do drugih delova tela.
Stromalni tumori
Tumori mogu nastati i u potpornom i hormonski aktivnom tkivu testisa, koje se naziva stroma. Ovi tumori poznati su kao gonadalni stromalni tumori. Oni čine manje od pet odsto tumora testisa kod odraslih, ali i do 20 odsto tumora testisa kod dece. Glavne vrste su tumori Leydigovih ćelija i tumori Sertolijevih ćelija.
Sekundarni tumori testisa
Tumori koji počinju u nekom drugom organu, a zatim se prošire (metastaziraju) u testis, nazivaju se sekundarni tumori testisa. To nisu pravi tumori testisa, jer ne nastaju u njemu. Nazivaju se i leče prema organu u kojem su nastali.
Limfom je najčešći oblik sekundarnog raka testisa. Testikularni limfom češće se javlja kod muškaraca starijih od 50 godina nego primarni tumori testisa. Prognoza zavisi od tipa i stadijuma limfoma. Uobičajeno lečenje obuhvata hirurško uklanjanje testisa, a zatim terapiju zračenjem i/ili hemoterapijom.
Kod dečaka sa akutnom leukemijom, ćelije leukemije ponekad mogu formirati tumor u testisu. Pored hemoterapije kojom se leči leukemija, može biti potrebno i zračenje ili hirurško uklanjanje testisa.
Tumori prostate, pluća, kože, bubrega i drugih organa takođe se mogu proširiti na testise. Prognoza kod ovih karcinoma obično je nepovoljna, jer se bolest najčešće već proširila i na druge organe. Lečenje zavisi od konkretne vrste tumora.
