U duhu velikog jubileja i proslave osam vekova Srpske pravoslavne crkve i trona Svetoga Save Srpskoga, RTS Planeta vam preporučuje dokumentarni film o najznačajnijoj srpskoj svetinji u SAD.
Najstariji i najveći srpski duhovni centar na američkom tlu jeste Manastir Svetog Save u Libertvilu blizu Čikaga, koji je 1924. godine osnovao prvi srpski episkop na američkom tlu, sada već kanonizovani Mardarije Uskoković. Ova dokumentarna emisija je svedočanstvo o trajanju Hrama Svetog Save kroz vreme. Šta je značio ovaj manastir za srpstvo, tek budućnost će dati potpun odgovor.
Kakva duhovna dijaspora se okupljala oko ove svetinje? Pomenućemo samo nekoliko imena: Sv. vladika Nikolaj, Irinej Đorđević, Danilo Krstić. Pored toga, na manastirskom groblju sahranjena su značajna imena srpske povesti: Dimitrije Najdanović, Milan Gavrilović, kao i Jovan Dučić, čiji su posmrtni ostaci preneti u Trebinje 2000. godine.
U vreme komunističke, antireligiozne vlasti, Manastir Sv. Save u Libertvilu bio je prirodno i kultno mesto srpske političke emigracije i zato ne treba da čudi što su pokraj crkve podignuti spomenici Dragoljubu Mihailoviću, Pavlu Đurišiću i Momčilu Đujiću. Dugo je Libertvil čuvao upaljenom vatru srpskog narodnog etosa i sećanje na budućnost, onda kada će jednog dana matica ponovo biti oslobođena za duh pravoslavlja. Taj dan je dočekan i osvanuo je na praznik Sv. Vasilija Ostroškog 1991. godine, kada su Nikolajeve mošti poput Dučićevih, iz Libertvila prenete u njegov rodni Lelić.
Zahvaljujući internet platformi RTS Planeta, danas možemo bar za trenutak posetiti Libertvil i njegovo srpsko ognjište, dok naši sunarodnici u Čikagu i pokraj njega, treba da budu ponosni, pošto već skoro čitav vek taj manastir osećaju kao svoju kuću. Značajno je to što svaki Srbin ima najmanje bar jednu kuću na tlu Sjedinjenih Američkih Država.
Scenario potpisuje Dragomir Brajković, sliku Veljko Žujović, dok urednički tim ovog dokumentarca čine korifeji televizijskog dokumentarizma: Nikola Mirkov i Božidar Nikolić.
